ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ 3911 - Άλκηστις Ρόδη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το Οικοδομικό Τετράγωνο 3911 έχει στόχο να εισαγάγει νέες κριτικές έννοιες, στρατηγικές και εργαλεία σχεδιασμού για αρχιτεκτονικές επεμβάσεις ανάπλασης σε αστικούς ιστούς.

Αν κάτι χαρακτηρίζει την Ελληνική πόλη είναι η επανάληψη του συστήματος κατασκευής από οπλισμένο σκυρόδεμα του Hennebique, βάσει του οποίου ο LeCorbusier πρότεινε τη Maison Dom-Ino. Σήμερα, εκατό χρόνια μετά την ανέγερση της πρώτης πολυκατοικίας από οπλισμένο σκυρόδεμα στην πλατεία Συντάγματος, το 1917, η Αθήνα είναι μια διάχυτη νεωτερική μητρόπολη. Το μεγαλύτερο μέρος του αστικού ιστού της σχηματίζεται από το ζεύγος ‘δρόμος - οικοδομικό τετράγωνο’ και την εκτεταμένη επανάληψη της πολυκατοικίας με τις γνωστές επιπτώσεις στο αστικό τοπίο.

Μέχρι σήμερα, η διαδεδομένη πρακτική αστικής ανάπλασης της ελληνικής πόλης συνίστατο αποκλειστικά στο σχεδιασμό του δημόσιου εδάφους (πεζοδρομήσεις, αναπλάσεις πλατειών, αστικός εξοπλισμός κ.ά.). Ο ιδιωτικός και κοινόχρηστος χώρος της πολυκατοικίας και του οικοδομικού τετραγώνου παρέμεινε έξω από επεμβάσεις ανάπλασης σε αρχιτεκτονική κλίμακα λόγω ενός κακώς νοουμένου σεβασμού της ατομικής ιδιοκτησίας, αλλά και σχεδιαστικού ελλείμματος.

To Oικοδομικό Tετράγωνο 3911 επεκτείνει τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό στα ιδιωτικά, αντί των δημοσίων, εδάφη της πόλης με έμφαση στην κατατετμημένη ιδιωτική έκταση (οικοδομικά τετράγωνα, πολυκατοικίες, διαμερίσματα, ακάλυπτοι χώροι και δώματα).

Αποκλείοντας ριζικές προσεγγίσεις, όπως είναι η μαζική κατεδάφιση ή η υποχρεωτική διατήρηση του οικοδομικού τετραγώνου μία ενδιάμεση μέθοδος επέμβασης, όπου το ‘σύνολο’, η πόλη, βελτιώνεται μέσα από την τροποποίηση της ‘μονάδας’, του οικοδομικού τετραγώνου. Αντικείμενο επέμβασης και αρχιτεκτονικού επανασχεδιασμού αποτελεί το ομώνυμο τετράγωνο της Αθήνας.

ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το μάθημα αναπτύσσεται σε τρεις τομείς όπου διερευνείται η αρχιτεκτονική κλίμακα της επέμβασης. Διαλέξεις με ανάλογα θέματα προς συζήτηση και βιβλιογραφία θα συνοδεύουν κάθε τομέα.

1. Re-Think Ο.Τ. 3911 - Θα διερευνηθεί συνοπτικά η τυπολογίας της πολυκατοικίας, η μορφολογία του οικοδομικού τετραγώνου και οι έννοιες αρχιτεκτονικής επεμβάσης στον αστικό ιστό.

2. Case Study O.T. 3911 - Θα εξεταστεί η τυπολογική και μορφολογική ικανότητα του Οικοδομικού Τετραγώνου 3911 να φιλοξενήσει σύγχρονες μορφές κατοικίας, νέα προγράμματα και αστικές πυκνότητες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής στην πόλη. Θα διατυπωθεί από τους φοιτητές ένα ‘όραμα’ για το Ο.Τ. 3011.

3. Re-Design Ο.Τ. 3911 - Με βάση τα συμπεράσματα, τη γνώση και το ‘όραμα’ που αναπτύχθηκε στα 1& 2, κάθε ομάδα, εκμεταλλευόμενη την ευελιξία που προσφέρει ο φέρων οργανισμός που παραπέμπει στο Dom-ino, θα αναδιαμορφώσει στην αρχιτεκτονική κλίμακα τα επίπεδα του ισογείου, δώματος καθώς και χώρους του τυπικού ορόφου. Ζητούμενο είναι η αναβάθμιση του οικοδομικού τετραγώνου, μέσω της αξιοποίησης ανεκμετάλλευτων χώρων και τον επανασχεδιασμό του ώστε να καλύπτονται οι σύγχρονες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές ανάγκες της πόλης.